Anason Çayı Hazırlanması
Hekim önerisine göre kullanılır.
Anason Faydaları
Bazı tatlı ve tuzlu hamur işlerinin üzerine ekilerek kullanılır.
Koku vermek ve çeşniyi arttırmak amacıyla yiyecek ve içeceklere ilave edilir.
Hamur işlerine pişmeden önce serpilir. İçeceklerin hazırlanması sırasında kullanılır.
Güvelere karşı, naftalin yerine kullanılır.
Ünlü İslam hekimi İbn-i Sina'ya (980-1037) göreyse anason, meni çoğaltıcıdır.
Anasonun gerek meyve, gerek esans olarak sağaltıcı etkilerini modern tıp da kabul eder.
Çocuklar sütten kesilirken yemeklere alışamaz, yemeklere karşı tiksintileri görülebilir.
Emziklilerde süt miktarı artırır. Genç kızlarda göğüslerin gelişmesini, orta yaşlılarda ise göğüslerin dolgunluğunu temin edebilir. Hamilelik devresindeki kusmaları azaltabilir.
Mutfakta: Pasta ve şekerlere konur. 1 bardak kaynar suya 1 kahve kaşığı (1 litreye 10 gr.) karıştırılır. 10 dakika bekletip süzülür, günde 2-3 bardak içilir,
NOT: Yetişkinlerde ve çocuklarda uzun süre kullanmaman,
bütün vücuda uyuşukluk ve tertbelük verir. Bedenen ve ruhen hasta eder. Bilhassa hanımlar halime iken anason almamalı, içerde çocuğa etkisi zararlı olur, ayrıca çocuk düşebilir. Ay haline yakın yine kadınlar anason içmemeli, fazla kan kaybettirir, halsiz düşürür.
Anason Aksi Tesirleri
Fazla miktarda kullanıldığında uyuşukluk ve uyku verir. Başka aksi tesiri yoktur.
Anason Diğer Adları
Mesirotu (Karamanlı-Burdur), Enison, Enisen, Ezeltere (Sivas), Ezentere (Eğirdir-lsparta), Ezertere (Pınarbaşı-Kayseri), Ezanteri (Gümüşhane), Geyzi, Nanahan, Raziyane-i Rum. (Latince Anisum, Yunanca Anison'âan; bu da "fırlatmak, fışkırtmak" gibi anlamları olan Anethum ya da Anethon'dan geliyormuş. Bitkinin gaz giderici özelliğine bir gönderme gibi görünüyor.
Anason Familyası
Maydanozgiller familyasındandır.
30-80 cm boylarında; yuvarlak kesitli, dallara ayrılan yapıda, yeşil gövdesi; dişli kenarlı, yuvarlak yaprakları; yaz sonunda sap uçlarında salkımlar halinde açan beyaz çiçekleri olan bir yıllık, otsu bir bitkidir.
Anason Yetiştiği Yerler
Anayurdu Doğu Akdeniz ya da Batı Asya'dır. Dünyadaki en büyük üreticilerinden biri Türkiye olmakla birlikte ispanyol anasonlarının daha kaliteli olduğu belirtilmekte.
Bugün dünyada Yakındoğu'da, Kuzey Afrika'da, Pakistan'da, Çin'de, Avrupa'da, Rusya'nın güneyinde, Şili, Meksika ve ABD'de; ülkemizde de başta Ege ve Akdeniz bölgeleri olmak üzere pek çok yerde; Antalya, Aydın, Burdur, izmir, Manisa, Balıkesir, Muğla illerinde, en çok da Burdur'da yetiştirilir.
Anason Tarihçesi
İÖ 1500'lü yıllardan başlayarak eski Mısırlılar, Romalılar, anasonu yiyecek ve içeceklerine çeşni katmak üzere eklemişler, onu bizzat ilaç olarak kullanmışlardır. Mısır'da İÖ 1500'lerden kalma Ebers papirüsünde anasona ilişkin bilgiler vardır. Pythagoras da (İÖ 580-500) anason tohumlarının kokusundan söz eder.
Yine Dioskorides (I. yy), Calinos (II. yy) bitkinin sağlığa yararlarına dikkat çekerler. Charlemagne 812 yılında tarımının yapılmasını emreder. 1305 yılında ingiltere'de vergiye tabi tutulur.
İslam hekimlerinden Cabir (9. yy), Eşref bin Muhammet (1 5. yy), Salih bin Nasrullah (öl. 1669) ve Ömer Şifai (17. yy) anasonu çeşitli rahatsızlıklara karşı ecza olarak önerirler.
Ünlü İslam hekimi Razi (854-932) "Bağırsak gazlarına karşı naneyle anasonu kaynatıp içiniz" der.
Şair İlhan Berk'se, anason için, "Bir sevda otudur" dedikten sonra, şunları ekler:
"İnsancıl, iyi yürekli bir ottur. Bu da halkımızın çoğunluğunca bilinir. Halkın anasona olan sevgisi de belki bundan geliyor. Öte yandan, anasonun yararları biter tükenir değildir: Tütsüsü baş ağrısını, bulantıyı giderir. Sancıya iyi gelir. Sonra da, rahmin kapalı damarlarını açar. Daha ne isterler? Ya eskiden beri tohumundan rakı yapıldığını da biliyor muydunuz? Hem bilenler bilir, onsuz rakı, rakı değildir."
Anasonun tohumlan baharat olarak kullanılır, bitkinin üretimi bunun için yapılır.
2 mm eninde 6 mm uzunluğunda armut biçimli, tüylü, gri-yeşil renkli bu tohumlar temmuz-ağustos aylarında olgunlaşınca toplanıp gölgede kurutulur. Güçlü, özel bir kokusu, baharatlı, tatlı, farklı bir lezzeti vardır.
Çöreklere tat ve koku vermesi için konur, bazı içeceklerin yapımına girer, ilaç olarak kullanılır.
Anason, Türkiye'nin ünlü alkollü içeceği rakının yapımına girdiği ve ona o ünlü kokusunu verdiği gibi, Yunanistan'da "Ouzo", Fransa'da "Pastis", Latin Amerika'da "Aguardiente" gibi alkollü içeceklerin yapımına da girer.
Anason tohumları tane olarak ya da öğütülerek ekmek, çörek, bisküvi, pasta, krema, şekerleme yapımlarında, sebze haşlamalarında yer alır. Peynire, turşuya, bir karışım baharatı olan körinin oluşuma katılır.
Tohumlar yine, odalara güzel koku ve görüntü sunması için hazırlanan potpuri tabaklarına konur.
Salkımlar halinde küçük yıldızlara benzeyen şemsiyemsi beyaz çiçekleri salataları süsler.
Maydanoz yapraklarını çağrıştıran dişli kenarlı yuvarlakça yaprakları meyve salatalarına konur.
Anason Bileşimi
Sabit ve uçucu yağ, anethol, estragol, terpenler, nişasta, müsilaj.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder