14 Nisan 2012 Cumartesi

Çoban Çantası

Çoban Çantası Tarihçesi
16. yy'da Mathioli adlı bir hekim "güçlü kan dindiricidir" diyerek özetlemiştir bitkinin özelliğini.

Ortaçağ'da yaşamış hekim Plaetarius'un Kolay Hekimlik Kitabı'nöa şunlar yazılıdır: "Haziranda ay batarken çobançantası toplamalı. Çünkü bu bitkinin gizli erdemleri vardır. Burun kanamasını durdurmak için iki sapı yeterlidir. Damarları çatlayan ya da genişleyenlere, bitkinin tozunu şaraba karıştırarak içirmek gerekir."

Yine Ortaçağ Avrupası'nda, bebeklerin dişlerinin çabuk çıkması için bunların boyunlarına, içinde çobançantası meyveleri bulunan kırmızı kumaştan bir çanta asılır, dişler görünmeye başlayınca çanta akar suya atılırmış.

Çoban Çantası Ve Mutfak
Bitkinin bütünü mutfakta kullanılabilir.
C vitamini deposu taze sürgünleri de çiğ ya da pişirilerek yenir.

Çoban Çantası Kullanışı
Tıbbi amaçlarla bitkinin toprak üstü kısımları taze ya da kuru olarak kullanılır.

Çoban Çantası Faydaları



Çoban Çantası Aksi Tesirleri
Dikkat, doz aşımı tehlikelidir.

Çoban Çantası Çayı Hazırlanması
Hekim önerisine göre kullanılır.

Çoban Çantası Kurutulması
Toprak üstü kısımlar bitki çiçekliyken toplanmalı, gölgede kurutulmalıdır.


Çoban Çantası İçindekiler
Uçucu yağ, tanen, organik asitler, flavonlar ve saponin maddeleri taşır. Ayrıca; Bitkinin bileşiminde tanen, , flavonoitler, reçine, kolin, asetilkolin, tiramin, diosmin, monoamin, siyah hardal esansları, C vitamini ve potasyum bulunur.

Çoban Çantası Familyası
Turpgiller familyasındandır.

Çoban Çantası Diğer İsimleri
Cıngıldaklıot, Çıngırdaklı ot ya da Kuşkuş otu olarak da bilinir.

Çoban Çantası Botanik Bilgileri
Capsella, Latince-de küçük çanta, küçük kese, Capsa: çanta, kese; bursa pastoris ise "çobanın paralarını koyduğu çanta" demek bursa "çanta", pastoris "çoban. Bitkinin meyvesine bir gönderme söz konusu.) 20-50 cm boylarında, bulabildiği bütün açık alanlarda 2500 metre yüksekliğe kadar yetişen, bir ya da iki yıllık, otsu bir bitkidir.

Tabandaki yapraklar parçalı olup rozet şeklindedir. Üsttekiler basit, kulakçıklı, uzun ve sapa sarılı vaziyettedir. Mart-aralık aylarında açan 2-3 mm'lik küçük beyaz ya da pembe çiçeklerinin çanak yaprakları tüylüdür. Meyveler sapın ucunda, üç köşeli, yassı, minik bir çanta ya da yürek gibidir. Bunların hafif tuzlu ve acı bir lezzeti vardır.

Meyvelerle çiçekler çok zaman bitkinin üzerinde aynı anda varlıklarını sürdürürler, çiçekler tepede, meyveler onların altlarında. Müthiş işgal edici bir bitkidir. Tarım için zararlı olan bu ot hayvanlar ve kuşlar içinse son derece değerlidir; ama beri yandan baharat ve tıbbi açıdan da değerlidir.

Avrupa'da ve Akdeniz havzasında çok eski dönemlerden beri bu özellikleriyle bilinir. Acı lezzetli kökleri henüz tazeyken toplanır. Çin'de kışlık sebze olarak kullanmak üzere tarımı yapılır. Bugün su altında kalmış şehirlerde bulunan tohumların tanıklık ettiği gibi bitki neolitik çağlardan bu yana insanlar tarafından tüketilmiştir.

Çoban Çantası Çeşitleri
Tohumlar acı lezzetinden dolayı baharat olarak hardal gibi değerlendirilir. Taze gevrek kökler turp gibi çiğ yenir.
Yine ince ince doğranmış kökler acı lezzetinden dolayı yemeklere girer.

Çoban Çantası Salatası
Taze yapraklar salatalara, pişirilmişler sebzelere eklenir.

Çoban Çantası Çiçeği
Çiçekler ve tomurcuklar, dekoratif amaçlı düzenlemelerde yer alır.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder